جذر (root):
جذر به معني ريشه ، بن و پايه است. در رياضيات جذر گرفتن عكس عمل به توان رساندن مي باشد.
توجه: در دوره راهنمايي فقط جذر حسابي ( جذر مثبت) عدد a را در نظر مي گيريم و آنرا با علامت نشان مي دهيم.
محاسبه مقدار جذر:
ابتدا محاسبه مقدار تقريبي جذر اعداد در كلاس دوم را ياد آوري مي كنيم:
اگر a , b دو عدد مثبت باشند، جذر عددي مانند N از رابطه زير بدست مي آيد:
مثال: جذر عدد ۹۵ را تا يك رقم اعشار به دست آوريد.
براي محاسبه جذر يك عدد ، روش دقيقتري وجود دارد كه به كمك اين روش مي توانيم جذر يك عدد را تا هر تقريبي كه بخواهيم ، حساب كنيم . پس از مطالعه چگونگي جذر از كتاب درسي ، جهت فراگيري بهتر به مثال هاي زير توجه كنيد.
مثال ۱: جذر عدد ۱۲۳۸ را با تقريب نقصاني كمتر از يك بدست آوريد و باقيمانده را مشخص كنيد.
نكته: در محاسبه جذر تقريبي مقصود از تقريب نقصاني كمتر از يك اين است كه:
حاصل جذر بدون رقم اعشاري محاسبه و بيان شود.
در اين صورت اختلاف جذر گرفته شده با جذر واقعي با دقت كمتر از يك واحد مي باشد.
مثال ۲: جذر عدد ۱۲۳۸ را تا يك رقم اعشار بدست آوريد و باقيمانده را مشخص كنيد.
مثال ۳: جذر عدد ۲/۵۶ را تا دو رقم اعشاري بدست آوريد و باقيمانده را مشخص كنيد.
امتحان جذر:
اگر يك جذر را درست انجام داده باشيم:
الف– دو برابر جذر به اضافه يك از باقيمانده ي جذر بزرگتر است.
ب– مجذور جذر به اضافه باقيمانده ، مساوي عدد داده شده است.
نكته: اگر بخواهيم جذر يك عدد اعشاري را امتحان كنيم، در مورد قسمت الف قبل از درج مميزها، امتحان جذر را انجام مي دهيم.
۱٫
اگر زير راديكال جمع يا تفريق داشته باشيم ، نمي توانيم از تك تك جملات جذر بگيريم بلكه بايد حاصل جمع يا تفريق را به دست آورده سپس جذر بگيريم. ۲٫ جذرگيري از راه تجزيه: مي خواهيم جذر عددي را از راه تجزيه محاسبه كنيم، ابتدا عدد را به حاصل ضرب عوامل اول تجزيه مي كنيم. سپس از حاصل ضرب آن عوامل جذر مي گيريم. اگر نماي عددي زوج باشد، كافي است پايه را نوشته و نماي آن را نصف كنيم. مثال:
|
þ تست۱ :
در يك عمل جذرگيري تقريبي از يك عدد، امتحان آن به صورت ۲۳<1+12×۲ شده است. آن عدد كدام گزينه مي تواند باشد؟
د) ب و ج |
ج) ۶۷/۱ |
ب) ۰۱۶۷/۰ |
الف) ۱۶۷/۰ |
حل :
گزينه “د” صحيح مي باشد.
þ تست۲ :
جذر مثبت حاصل ضرب دو عدد ۷۲ ×۵ ×۲۳ و ۱۱۲×۵۳×۲ برابر است با:
د) ۸۷۰۰ |
ج) ۸۵۰۰ |
ب) ۷۸۰۰ |
الف) ۷۷۰۰ |
حل :
گزينه الف صحيح مي باشد.
þ تست۳ :
حل :
گزينه ب صحيح است.
þ تست۴ :
در كدام گزينه همواره بزرگ تر از a مي شود؟
د) ۱> a >ا◦ |
ج) ◦ > a |
ب) ◦ < a |
الف) ◦ = a |
حل :
گزينه د صحيح است.
عدد a منفي نيست، زيرا اعداد منفي جذر حقيقي ندارد.
þ تست۵ :
حل :
گزينه ج صحيح است.
þ تست۶ :
در معادله تواني مقابل مقدار x كدام است
د) ۸ |
ج) ۷ |
ب) ۶ |
الف) ۵ |
حل :
گزينه ج صحيح است: